"Zdrowie i higiena jamy ustnej w każdym wieku" - NIEMOWLĘTA I DZIECI cz.1

Właściwa troska o zdrowie jamy ustnej rozpoczyna się wraz z początkiem życia Twojego dziecka. Istnieją czynniki, które jeszcze przed ząbkowaniem mogą wpłynąć na przyszły wygląd i stan zębów. Na przykład, będąca popularnym antybiotykiem tetracyklina może powodować przebarwienia zębów. Z tego względu, nie powinno się jej przyjmować w okresie karmienia ani w ostatnich 4, 5 miesiącach ciąży.

Jako że zęby pojawiają się u dziecka zazwyczaj około szóstego miesiąca życia, niemowlęta nie wymagają standardowego dbania o zęby i dziąsła za pomocą szczotkowania i nitkowania. Tym niemniej, każdy nowy rodzic powinien wiedzieć, iż niemowlęta mają szczególne potrzeby związane z higieną jamy ustnej. Ich przykładem jest ochrona przed próchnicą butelkową oraz dbanie o to, aby organizm dziecka otrzymywał odpowiednią ilość fluoru.

Przyczyną próchnicy butelkowej jest częsty i rozłożony w dłuższym czasie kontakt z płynami zawierającymi węglowodany, takimi jak mleko, mieszanki mleczne i soki owocowe. Podczas snu dziecka bogate w cukier płyny na długi czas gromadzą się wokół zębów, powodując ubytki próchnicze, które najpierw powstają w przednich górnych i dolnych zębach. Dlatego też, nie powinno się pozwalać dziecku zasypiać z butelką soku lub mleka w ustach. Zamiast tego, przed ułożeniem dziecka do snu daj mu butelkę z wodą.  Jeżeli karmisz dziecko piersią, nie pozwalaj mu na ciągłe ssanie, a po każdym karmieniu wytrzyj jego ząbki oraz dziąsła czystą i wilgotną ściereczką lub kawałkiem gazy.

Fluor ma korzystne działanie jeszcze przed procesem wyrzynania się zębów Twojego dziecka, ponieważ w procesie tworzenia się zębów wzmacnia ich szkliwo. W niektórych systemach wodociągowych do wody dodaje się odpowiednią ilość fluoru z myślą o właściwym rozwoju zębów. Aby dowiedzieć się, czy i w jakim stopniu używana woda jest fluorkowana, należy skontaktować się z lokalnym zakładem wodociągów i kanalizacji. Jeżeli woda w Twojej sieci miejskiej nie zawiera fluoru bądź jego stężenie jest niewystarczające, zasięgnij rady lekarza pediatry lub stomatologa, który może zalecić dziecku codzienne podawanie kropli fluorkowych.

Nauczenie małego dziecka właściwej dbałości o higienę jamy ustnej jest inwestycją w jego zdrowie, która będzie przynosić korzyści przez całe życie. Na początek można samemu dać przykład – odpowiednia troska o własne zęby to dla dziecka sygnał, że zdrowie jamy ustnej jest czymś, co należy cenić. A wszystko, co sprawia, że dbanie o zęby zamienia się w dobrą zabawę, na przykład wspólne mycie zębów z dzieckiem albo pozwolenie mu na wybranie własnej szczoteczki, zachęca jednocześnie do odpowiedniego dbania o higienę jamy ustnej.

Czy karmienie piersią lepiej zapobiega próchnicy wczesnej niż karmienie butelką?

Mając na względzie ogólny stan zdrowia dziecka, wielu specjalistów zaleca karmienie piersią a nie butelką. Jednakże zarówno karmienie piersią, jak i butelką może w jednakowy sposób być przyczyną próchnicy wczesnej.

Czy ssanie kciuka przez dziecko jest zjawiskiem normalnym?
Ssanie kciuka jest normalną czynnością niemowląt; większość dzieci samodzielnie zapomina o niej przed ukończeniem dwóch lat.

• Jeżeli dziecko ssie kciuk po ukończeniu 2 lat, postaraj się, aby przestało to robić do 4. roku życia.
• Ssanie kciuka u dzieci starszych niż czteroletnie może być przyczyną wykrzywienia i nadmiernego ściśnięcia zębów oraz/lub problemów ze zgryzem.

Czy to dobrze, że dziecko ssie smoczek?
Tak, ale nie zanurzaj smoczka w cukrze, miodzie ani słodzonym płynie. Ponadto:

• Postaraj się, aby dziecko zrezygnowało z ssania smoczka do ukończenia 2. roku życia.
• Z punktu widzenia zdrowia dziecka, nie ma różnicy pomiędzy ssaniem smoczka i kciuka. Pamiętaj jednak, że smoczek może być lepszym rozwiązaniem, gdyż łatwiej jest odzwyczaić dziecko od ssania smoczka niż kciuka.

Jak najlepiej szczotkować zęby małemu dziecku?
Stosuj niewielką szczoteczkę do zębów o miękkich włóknach. Wykonuj okrężne ruchy na wszystkich powierzchniach zębów, zwłaszcza w miejscach, gdzie ząb styka się z linią dziąseł. Jeżeli dziecko potrafi wypluwać pastę, nakładaj na szczoteczkę odrobinę (tj. porcję wielkości ziarnka grochu) fluorkowej pasty do zębów. Podczas wizyty dziecka w gabinecie dentystycznym rodzice i dzieci powinni poprosić stomatologa o zademonstrowanie prawidłowego sposobu szczotkowania. I pamiętaj…. To ty myj zęby swojemu dziecku a gdy już jest większe pomagaj mu w tej czynności !

Od kiedy dziecko powinno myć zęby pastą z fluorem?
Od momentu, w którym nauczy się wypluwać. Fluor jest bezpieczny i niezbędny do tego, by zęby były zdrowe, ale tylko w odpowiedniej ilości. Młodsze dzieci zazwyczaj połykają duże ilości pasty do zębów, a to może prowadzić do fluorozy powodującej odbarwienie się zębów.

Przekazanie dziecku właściwych przyzwyczajeń w utrzymywaniu higieny jamy ustnej to jedna z najważniejszych rzeczy, jakich możesz je nauczyć w zakresie troski o własne zdrowie. Chodzi tu o pomoc w szczotkowaniu zębów rano i wieczorem, pokazanie prawidłowego sposobu stosowania nici dentystycznej, ograniczanie podjadania pomiędzy posiłkami oraz odbywanie regularnych wizyt u stomatologa. 

Większość stomatologów zaleca, aby dzieci regularnie odwiedzały gabinety dentystyczne począwszy od 2. roku życia. Nie tylko pozwala to stomatologowi obserwować wzrost i rozwój zębów Twojego dziecka, ale jest również okazją dla rodzica, aby zdobyć wiedzę o rozwoju zębów, konieczności zapewnienia odpowiedniego poziomu fluoru, sposobach pomocy dziecku w dbaniu o właściwą higienę jamy ustnej, sposobach postępowania w przypadku dziecięcych nawyków (np. ssania smoczka), diecie i odżywianiu oraz zapobieganiu urazom jamy ustnej.

Zawsze podkreślaj, że wizyta u dentysty jest pozytywnym przeżyciem. Wyjaśnij dziecku, że wizyta u dentysty pomaga zachować zdrowe zęby. Dbając o przychylne nastawienie dziecka, zwiększasz szanse na to, że będzie ono regularnie odwiedzać stomatologa przez całe swoje życie.

Co powinienem zrobić, kiedy moje dziecko zaczyna ząbkować?
Proces wyrzynania się zębów rozpoczyna się w wieku około 6 miesięcy i trwa do 3. roku życia. Powoduje on, że w wielu przypadkach dziąsła stają się delikatne, co może być przyczyną drażliwości. Łagodzące efekty przynosi pocieranie dziąseł palcem, chłodną łyżeczką lub wyjętym z zamrażalnika gryzakiem do ząbkowania. Można także zastosować żele i lekarstwa uśmierzające ból przeznaczone dla ząbkujących dzieci. Przed ich podaniem poradź się stomatologa lub lekarza pediatry. Jeżeli wyrzynaniu się zębów towarzyszy gorączka, najlepiej jest skontaktować się z lekarzem, który wykluczy możliwość występowania innego stanu chorobowego.

Jak należy prawidłowo szczotkować zęby małego dziecka?
Dobrze jest, jeżeli do ukończenia 6. roku życia dziecko myje zęby pod opieką rodzica stosującego się do poniższych wskazówek:

• Nałóż na szczoteczkę odrobinę (tj. porcję wielkości ziarnka grochu) fluorkowej pasty do zębów. Uważaj, aby dziecko nie połykało pasty.
• Przy pomocy szczoteczki o miękkich włóknach najpierw szczotkuj wewnętrzne powierzchnie wszystkich zębów, czyli miejsca, w których gromadzi się najwięcej płytki nazębnej. Ustaw włókna pod kątem do linii dziąseł i wykonuj łagodne ruchy do przodu i do tyłu.
• Wyczyść wszystkie zewnętrzne powierzchnie zębów. Ustaw włókna pod kątem do linii dziąseł i wykonuj łagodne ruchy do przodu i do tyłu.
• Ustaw szczoteczkę tak, aby włókna spoczywały na żującej powierzchni zębów. Szczotkuj delikatnie wykonując ruchy do przodu i do tyłu.

Na co jeszcze powinniśmy zwrócić uwagę jeśli chodzi o zęby naszych pociech?

Bardzo ważną sprawą jest dieta. Unikaj  słodkich rzeczy, podjadania między posiłkami, słodkich kanapek po których dziecko nie myje zębów. Zastąp wszystkie soczki, Kubusie i inne smakowe obklejające soczki czystą wodą. Pamiętaj też o rozmowie w przedszkolu czy z osoba która zajmuje się dzieckiem kiedy ty jesteś w pracy aby myła ząbki po posiłku twojemu dziecku.