Spędzając wolny czas na szukaniu ciekawych artykułów
stomatologicznych w internecie znalazłam forum ,na którym pacjenci sami sobie
odpowiadali na pytania.
Częstym pytaniem było : co to właściwie jest ta
endodoncja?
Jest to leczenie kanałowe (najczęstsza odpowiedź z forum) ... a no
no , miałam/-em.
Po przeczytaniu niektórych pytań/odpowiedzi pomyślałam , że
endodoncja może być świetnym tematem na artykuł.
Ale zanim napiszę dokładnie na czym polega leczenie
endodontyczne , chciałabym wyjaśnić parę słów, które będą Nam potrzebne by
zrozumieć artykuł.
1. ENDODONCJA - dziedzina stomatologii , która zajmuję się
morfologią i fizjologią endodontium , ale i patologią , profilaktyką oraz
leczeniem chorób endodontium ( miazgi , zębiny ) czy tkanek
okołowierzchołkowych.
2. ENDODONTIUM - jednostka strukturalno-funkcjonalna
obejmująca miazgę i zębinę zęba.
3. MIAZGA- jest to tkanka , która wypełnia jamę zęba. Jest
galaretowata, bardzo unaczyniona i unerwiona.
4. PRÓCHNICA - jest to choroba twardych tkanek zęba. Najczęściej
powstaje przez niedokładną higienę jamy ustnej ( czyli nie szczotkowanie lub
nie dokładne mycie zębów, nie stosowanie nitki dentystycznej , nie stosowanie
płukanek ) jak i nie pilnowanie wizyt kontrolnych w gabinecie stomatologicznym.
W jamie ustnej osoby dorosłej znajdują się 32 zęby ( zęby
sieczne , kły , przedtrzonowce i trzonowce). Każde z nich spełnia inną funkcję.
Jeśli chodzi o przedtrzonowce i trzonowce to służą Nam one do rozcierania –
miażdżenia pokarmów.
Oprócz tego każdy z Nich ma inną ilość kanałów.
- zęby
sieczne ( nazywane potocznie jedynkami i dwójkami ) mają tylko
jeden korzeń i jeden kanał.
- Kły
mają jeden pojedynczy i długi korzeń i tak jak zęby
sieczne mają zazwyczaj jeden kanał.
- Przedtrzonowce
( tzw. Czwórki i piątki ) CZWÓRKI w szczęce mają dwa
korzenie natomiast w żuchwie ( na dole ) mają jeden korzeń. Jeśli chodzi o
PIĄTKI to w szczęce i żuchwie mają po jednym kanale.
Zęby te mają 1 lub 2
kanały.
- Trzonowce
( nazywane potocznie szóstki , siódemki i zęby mądrości
czyli ósemki )
SZÓSTKI w szczęce mają
trzy korzenie a w żuchwie dwa.
( Taka ciekawostka : są
to pierwsze stałe zęby )
SIÓDEMKI w szczęce
posiadają trzy korzenie natomiast w żuchwie dwa.
Zęby te ( 6, 7) mają po 3
lub 4 kanały.
Jeśli chodzi o ÓSEMKI w
zębach tych występuje zróżnicowana ilość korzeni i kanałów. Mają bardzo
nieregularna budowę.
.
5. TKANKI OKOŁOWIERZCHOŁKOWE - obejmują one : cement
korzeniowy , ozębną , kość wyrostka zębodołowego.
Gdy
NIE będziemy stosować się do zasad : szczotkowania zębów 2-3x dziennie,
używania płukanek , nici stomatologicznych , pilnowania wizyt kontrolnych co 6
miesięcy, ściągania osadów i kamienia nazębnego w gabinecie stomatologicznym u
lekarza czy higienistki stomatologicznej, ale i prawidłowego odżywiania ( nie
palimy papierosów, unikamy słodkich napojów, słodyczy a tym bardziej tych
klejących...) wówczas może rozwinąć Nam
się próchnica, która dotrze do miazgi i doprowadzi do leczenia endodontycznego.
Leczenie kanałowe
jest podejmowane w przypadku nieodwracalnych chorób miazgi. Próchnica ( ubytek
próchnicowy , który nie musi być widoczny gołym okiem ), jest głównym powodem
leczenia endodontycznego pod warunkiem , że dotrze do miazgi. Inną
przyczyną może być uszkodzenie korony
zęba ( najczęściej złamanie ) ale i rozległy ubytek wypełniony materiałem
stomatologicznym .
Celem takiego leczenia jest zabezpieczenie poszczególnych
tkanek zęba i przyzębia przed postępem choroby.
Wybór
metody leczenia endodontycznego zależy od procesu zaawansowania procesu
chorobowego: miazgi, zębiny i tkanek okołowierzchołkowych. Na podstawie badań,
lekarz stomatolog decyduje czy usunąć miazgę (nieodwracalnie) czy można ją
jeszcze uratować.
Ogólnie
taki zabieg polega na „zatruciu” miazgi (dewitalizacji) następnie jej usunięciu
z komory zęba i kanałów lub usunięciu miazgi w znieczuleniu tzw. Ekstrypacja
przyżyciowa. Odkażeniu ( do tego może posłużyć płyn z chlorheksydyną ,
podchlorynem sodu , czy wodą utlenioną ) wypełnieniu kanałów za pomocą ćwieków
gutaperkowych z pastą , np. AHA plus czy sztyft kanałowych i na końcu
odbudowaniu zęba.
No
dobra. Wiemy już jak to wygląda teoretycznie , ale jak taki zabieg wygląda ze
strony praktycznej?
Najczęściej
zabieg ten podzielony jest na 2 wizyty.
Pacjent zgłaszający się do gabinetu z
silnym bólem zęba często wymaga leczenia
kanałowego .lekarz stomatolog po badaniu wewnątrzustnym i po zrobieniu zdjęcia
stwierdza, że należy przeprowadzić leczenie kanałowe. Daje dla pacjenta do
podpisania zgodę na taki zabieg, na tej wizycie lekarz używa pasty, np.
Parapasta / Depulpin / itp. Pozostawiając ją na 10 – 14 dni w celu „zatrucia”(
dewitalizacji) miazgi lub po odpowiednim znieczuleniu pacjenta usuwa się
miazgę z komory i kanałów zęba.
Po tych kilku dniach
lekarz stomatolog usuwa martwą miazgę ( w przypadku dewitalizacji – tzw.
Ekstrypacja mortalna) za pomocą narzędzi do usuwania miazgi (,np. miazgociągu )
, sprawdza długoś i odkaża kanał /-y za pomocą płynów ( ,np. Endosal , Glukohex
, ChloraXiD itp. ) , osusza za pomocą
sączków papierowych , wypełnia kanał pastą i gutaperką używając przy tym
narzędzi mechanicznych ,np. Igły Lentulo , wykonuje zdjęcie w celu sprawdzenia
czy kanały zostały dobrze wypełnione oraz odbudowuje ząb ( najczęściej jest to
korona protetyczna ).
Pozdrawiam , Marlena Śramkiewicz
Higienistka Stomatologiczna
