KSEROSTOMIA - przewlekła suchość w jamie ustnej

Każdemu od czasu do czasu robi się sucho w ustach. Dopiero wtedy, gdy uczucie to nie ustępuje, możemy podejrzewać, że mamy problemy z produkcją śliny. Do objawów suchości w jamie ustnej zalicza się:

Suchość w jamie ustnej oznacza, że nasz organizm nie wytwarza wystarczająco dużo śliny, by utrzymać odpowiednią wilgotność jamy ustnej. Wszyscy raz na jakiś czas doświadczamy suchości jamy ustnej, zwłaszcza gdy się zdenerwujemy lub jesteśmy zestresowani. Jeśli jednak suchość w jamie ustnej obecna jest przez większość czasu, uczucie to może sprawiać znaczny dyskomfort i albo prowadzić do poważniejszych problemów zdrowotnych, albo na takie wskazywać. Ślina spełnia bowiem więcej funkcji poza nawilżaniem jamy ustnej – pomaga ona w trawieniu pokarmów, chroni zęby przed próchnicą, zapobiega infekcjom kontrolując bakterie w jamie ustnej, a także umożliwia żucie i przełykanie.
Istnieje kilka powodów, dla których gruczoły wytwarzające ślinę, zwane śliniankami, mogą nie funkcjonować prawidłowo. Należą do nich:

• skutki uboczne stosowania niektórych leków – ponad 400 różnych leków może powodować suchość w jamie ustnej; należą tu leki przeciwhistaminowe, zmniejszające obrzęk i przekrwienie śluzówek, leki przeciwbólowe, leki moczopędne, leki obniżające ciśnienie krwi i leki na depresję;
• choroby – na czynność ślinianek mogą oddziaływać niektóre choroby: cukrzyca , choroba Hodgkina, choroba Parkinsona, HIV/AIDS i zespół Sjögrena mogą prowadzić do powstawania suchości w jamie ustnej;
• radioterapia – jeżeli podczas leczenia nowotworów złośliwych głowa lub szyja zostaną wystawione na działanie promieniowania, ślinianki mogą ulec uszkodzeniu - wtedy utrata wydzielania śliny może być całkowita lub częściowa, przejściowa lub trwała;
• chemioterapia – leki stosowane w leczeniu nowotworów złośliwych mogą powodować zagęszczenie śliny, co może powodować uczucie suchości w jamie ustnej;
• menopauza – zmieniający się poziom hormonów może wpływać na funkcjonowanie ślinianki, często powodując u kobiet przechodzących menopauzę i już po niej utrzymującą się suchość w jamie ustnej;
• palenie – wiele osób palących fajkę, cygara oraz duże ilości papierosów doświadczają suchości w jamie ustnej;

• uczucie lepkości, suchości w ustach
• trudności w połykaniu
• pieczenie języka
• uczucie suchości w gardle
• popękane wargi
• pogorszenie zdolności rozpoznawania smaku lub metaliczny smak w ustach
• bolesne zmiany w obrębie jamy ustnej
• często zdarzający się nieprzyjemny zapach z ust
• trudności w żuciu lub mówieniu

Jedynym trwałym sposobem wyleczenia suchości jamy ustnej jest usunięcie przyczyny. Jeżeli suchość w jamie ustnej jest wynikiem stosowania określonych leków, lekarz może zapisać ci inny lek lub zmienić jego dawkowanie. Jeżeli ślinianki funkcjonują nieprawidłowo, nadal jednak wytwarzają pewne ilości śliny, lekarz może zapisać Ci lek, który poprawi ich działanie.
Jeżeli usunięcie przyczyny suchości w jamie ustnej nie jest możliwe lub jest możliwe, lecz nie od razu, istnieje kilka sposobów, dzięki którym można nawilżać jamę ustną. Dentysta może zalecić Ci stosowanie środków nawilżających do jamy ustnej, np. substytutów śliny. Również płukanie jamy ustnej specjalnymi płynami może przynieść ulgę. Możesz ponadto:

• często pić niewielkie ilości wody lub napojów bez cukru
• unikać napojów zawierających kofeinę, np. kawy czy różnego rodzaju napojów gazowanych, które mogą wysuszać jamę ustną
• żuć gumę do żucia bez cukru lub ssać cukierki bez cukru, aby pobudzić wypływ śliny (jeśli oczywiście częściowo zachowana jest funkcja ślinianek)
• nie używać tytoniu ani alkoholu, gdyż mogą one wysuszać jamę ustną
• powinieneś pamiętać, że ostre lub słone potrawy mogą powodować ból w przypadku suchości jamy ustnej
• stosować nawilżacz na noc

Leczenie

Postępowanie zależne jest przede wszystkim od czynnika odpowiedzialnego za pojawienie się choroby. W przypadku gdy nadmierna suchość spowodowana jest chorobą ustrojową konieczne jest jak najszybsze rozpoczęcie leczenia. Niekiedy dodatkowo podawane są środki pobudzające wydzielanie śliny (poprawiają one i przyspieszają regeneracje gruczołów u pacjentów po radioterapii). Jednym ze sposobów na aktywowanie ślinianek jest żucie gum lub pastylek, najlepiej pozbawionych cukru , o kwaśnym, intensywnym smaku.

Środki doraźne nie zawsze przynoszą oczekiwane efekty. Aby zapewnić odpowiednie "nawodnienie" sięga się po tzw. sztuczną ślinę. Środki te pozwalają zmiękczyć, nawilżyć błonę śluzową a prawidłowa profilaktyka (nie tylko mycie czy nitkowanie, ale stosowanie specjalnych płukanek i maści z fluorem) chroni zęby oraz całą jamę ustną przed infekcjami oraz chorobami przyzębia. Pacjenci z kserostomią powinni wykluczyć z menu cukier oraz lepkie, łatwo przyklejające się do zębów produkty.

Źródła:
- http://www.we-dwoje.pl/suchosc;w;ustach;-;nie;tylko;objawem;odwodnienia,artykul,27786.html
- http://www.colgate.pl/app/CP/PL/OC/Information/Articles/Oral-and-Dental-Health-Basics/Common-Concerns/Dry-Mouth/article/What-is-Dry-Mouth.cvsp
- http://www.portaldentystyczny.pl/pacjent/warto_wiedziec/choroby_leczenie/art39,przewlekla-suchosc.html
- http://kobieta.onet.pl/zdrowie/profilaktyka/5-waznych-informacji-o-suchosci-w-ustach/rcc8p
- http://fitness.wp.pl/zdrowie/wirtualny-poradnik/art1188,suchosc-w-jamie-ustnej-.html
- http://zdrowie.gazeta.pl/Zdrowie/1,101580,13995220,Kserostomia.html