Profilaktyką zdrowotną nazywa się wszelkie działania mające na celu ZAPOBIEGANIE chorobom- ich przyczynom, powstawaniu, rozwoju oraz hamowania ich skutków.
W przypadku zdrowia jamy ustnej najczęściej mówi się o próchnicy oraz o chorobach przyzębia (parodontopatiach).
Najprostszym sposobem, który każdy z nas wykonuje w domu, jest SZCZOTKOWANIE ZĘBÓW. Niestety większość pacjentów myje zęby w celu usunięcia brzydkiego zapachu z ust niżeli w świadomości zapobiegania chorobom jamy ustnej i zębów.
Jak dobrze zorganizować profilaktykę domową, czyli taką, w której pacjent dbając o swoją codzienną higienę dobrze zabezpieczy zęby przed chorobami ?
Podstawą jest szczoteczka !
Dobór firmy producenta, dobór twardości włosia lub jego ułożenia,
rodzaj – manualna (ręczna) lub elektryczna, zależy indywidualnie od każdego pacjenta. Jeżeli mamy z tym jakikolwiek problem – należy udać się do swojego stomatologa i zasięgnąć jego porady.
A jeśli chcesz samodzielnie ocenić swój dobór szczoteczki, to na pewno: musisz być z niej zadowolony w 100% ! Podczas mycia nie możesz czuć bólu, podrażnień, pieczenia, o ile Twoje dziąsła są zdrowe. Po umyciu zębów powinieneś czuć maksymalną ich świeżość i czystość -brak jakichkolwiek nalotów wyczuwalnych pod językiem.
Pasta do zębów.
W celach profilaktycznych możesz dobrać pastę wedle swoich indywidualnych uwarunkowań – jeżeli Twoje zęby mimo częstego i prawidłowego szczotkowania mają ubytki próchnicowe – kup przeciwpróchniczą. Gdy często nawraca się zapalenie dziąseł – kup pastę pomagającą utrzymać je w zdrowiu. A skoro masz nadwrażliwość na ciepłe, zimne lub słodkie bodźce – kup pastę, która znosi nadwrażliwość zębów. Możliwości jest tak wiele, ile producentów – jeśli kupiona pasta nie przynosi efektów – zmień, kup inną, próbuj, testuj, aż wkońcu znajdziesz tą swoją jedyną ;-)
Płukanki do jamy ustnej
Należy pamiętać, że PŁUKANIE ZĘBÓW NIE ZASTĘPUJE SZCZOTKOWANIA !
Bardzo często pacjenci płukają jamę ustną w zamian za ich mycie – z braku czasu, chęci, motywacji. Należy wiedzieć, że bakterie, które osadzają się na naszych zębach i dziąsłach muszą być usunięte drogą mechaniczną, poprzez szczotkowanie. Siła płukania nie jest w stanie ich wykluczyć z jamy ustnej.
Płukanki pełnią jedynie funkcję pomocniczą, nie podstawową, choć czasami okiem higienistki myślę – lepsze to, niż nic…
Nitkowanie zębów
Jest naprawdę bardzo ważne. Szczoteczka nie doczyszcza większości miejsc stycznych zębów sąsiadujących ze sobą, chyba że ktoś ma bardzo duże i wyraźne szczeliny bądź przerwy między zębami. Zaleganie pokarmu w tych miejscach jest częstą przyczyną stanów chorobowych ukazujących się w całej jamie ustnej. Ubytków i zalegających resztek jedzenia nie widać, dlatego ich długotrwałe działanie powoduje poważne skutki. Jednej z wielu przyczyn brzydkiego zapachu z ust nawet po umyciu zębów można szukać właśnie w przestrzeniach międzyzębowych.
Najlepszymi będą oczywiście nitki z fluorem, bądź ksylitolem, ale nie możemy zapomnieć o szczoteczkach międzyzębowych, które dopasowujemy do wielkości i kształtu szczeliny, a także o wykałaczkach służących do czyszczenia przestrzeni.
Preparaty specjalistyczne – do fluoryzacji, dla podrażnionych dziąseł.
Istnieją produkty, które zasługują na uwagę ze względu na swoje prawdziwe działanie specjalistyczne. Do nich zaliczamy preparaty, które w swoim składzie posiadają więcej substancji czynnych i prawdziwie działających, niż znajdziemy w pastach lub płukankach.
Są one przeznaczone do użytku domowego, z tego względu, że w przypadku „przedawkowania” bądź zbyt długiego stosowania – nie wyrządzą poważnych szkód.
W gabinetach stomatologicznych używa się już wysoko wyspecjalizowanych środków leczniczych bądź zapobiegawczych, których pacjent bez nadzoru lekarza nie może stosować sam w domu.
Podziwiam pacjentów, którzy po gruntownym przeleczeniu swojej jamy ustnej nie bagatelizują problemu – chcą się chronić na przyszłość.
I wtedy można pójść do apteki, kupić żel np. z fluorem i stosując się do jego ulotki (zaleceń producenta) wykonywać sobie zabiegi w domowym zaciszu.
Dlaczego warto chodzić do lekarza dentysty i poddawać się zabiegom profilaktycznym proponowanym w gabinecie, jeżeli istnieją produkty wspomagające, bardziej ekonomiczne niż spotkanie ze stomatologiem ?
Otóż korzyści jest wiele, ale za największą uważam fakt oceny zdrowia zębów przez specjalistę, ocenę sensu, przydatności i rezultatów wykonywanych działań profilaktycznych, a w przypadku ich niepowodzenia – szybka interwencja lekarza gwarantującą poprawę zdrowia oraz dobór nowych sposobów walki z chorobami w domu.
W gabinecie profilaktyką nie nazywa się tylko różnoraką fluoryzację – piankową, wcieraną, płukania lub lakierowania zębów. To też nie samo lakowanie bruzd pierwszych zębów trzonowych stałych u dzieci.
Na całą gabinetową profilaktykę składają się:
· Przeglądy stomatologiczne – które są miarodajną oceną stanu jamy ustnej
· Wykonywanie zdjęć rentgenowskich pan tomograficznych- jako ważny dodatek do oceny zdrowia zębów
· Dążenie do uświadamiania pacjenta w zakresie profilaktyki – tutaj najważniejsze są rozmowy i zaangażowanie obu stron
· Zabiegi – dobierane do potrzeb wynikających ze stanu jamy ustnej pacjenta :
-fluoryzacja preparatami ściśle specjalistycznymi
-zabiegi higienizacyjne – usuwanie kamienia, piaskowanie zębów, polerowanie
-zabiegi regenerujące stan dziąseł i przyzębia
Natalia Perlak - Paliwoda
